Krótko i węzłowato. Dlaczego ludzie mają różne grupy krwi?
- Tekst: Piotr Żabicki
W tekście o grupach krwi pozostawiliśmy bez odpowiedzi pytanie: po co w ogóle w przyrodzie są różne grupy krwi, po co to całe zamieszanie? Nie mogła by być jedna wspólna krew? Odpowiedź nie jest niestety jednoznaczna – naukowcy nie wiedzą tego na 100%.
Najpopularniejsze wyjaśnienie wiąże się z odpornością na choroby i patogeny. Uważa się, że jako pierwsza pojawiła się grupa A – jest ona najbardziej pierwotna. Dopiero po niej, ok. 5 mln lat temu, w wyniku mutacji genetycznej, żyłami i tętnicami niektórych praludzi zaczęła płynąć krew grupy 0. Było to o tyle istotne, że patogeny, np. wywołujące malarię Plasmodium, lepiej rozprzestrzeniały się we krwi, która już od tysięcy pokoleń była im znana i w której doskonale sobie radziły – czyli krwi grupy A. Osoby z grupą krwi 0, a potem też B miały większe szanse na przetrwanie i rozmnożenie się niż malario-przyjazne osoby z krwią typu A. W ten sposób te nowsze grupy, dziedziczone przez potomstwo, stawały się coraz powszechniejsze. Odporność na malarię to oczywiście tylko przykładowy fakt, pokazujący skąd wyewoluowała różnorodność grup krwi.
Ale krew grupy A też przetrwała, bo okazało się znowu, że organizmy ją zawierające są mniej podatne na inne zagrożenia. Prawdopodobnie także na takie, które w przeszłości wystąpiły, a których dotąd jeszcze nie poznaliśmy. Niemniej naukowcy wcale nie są na 100% pewni że nie istnieje, żadne odmienne i zarazem prawdziwe wytłumaczenie różnic w grupach krwi.
Na temat grup krwi istnieje też wiele mitów. Niektórzy twierdzą np., że ludzie z grupą A najgorzej przechodzą zatrucie alkoholem (kac), a grupa O ma najlepsze zęby.
Skutkiem ubocznym tej mnogości grup jest zamieszanie z grupami krwi, konflikty serologiczne i problemy przez transfuzjach. No, ale dzięki tej odmienności żyjemy – więc chyba jakoś da się te niedogodności ogarnąć. 😉
To wyjaśnienie pochodzenia grup krwi wydaje się o tyle zasadne, że opiera się na jednym z fundamentalnych mechanizmów biologicznej ewolucji – na różnorodności. Kiedy wszystkie organizmy są takie same – jeden wirus lub bakteria może wytrzebić całą populację, gdy istnieją między nimi różnice, część z pewnością przeżyje. Jakież to czarująco proste 🙂
Źródła:
Marcin Powęska – Tajemnice grup krwi. Skąd się wzięły i czy są nam potrzebne
Natalie Shoemaker – Why We Have Different Blood Types
Distribution of Blood Types – w tym mapa rozprzestrzenienia się grup krwi AB0
Tekst opracowany 01.2020, zaktualizowany 04.2022
Krew typów AB0 i jej rozprzestrzenienie się na świecie.
